‘Het eerste wat ik ooit van mijn leven schreef was Don Quichot. Ik was tien en in de eentonige zomer had ik uitentreuren veldslagen met plastic soldaatjes geleverd, ridders en astronauten (met een knikker) tegen elkaar laten voetballen en de bal hooggehouden op de binnenplaats. Ik verveelde me. Iedereen in mijn situatie zou het op den duur hebben geprobeerd.’ Wie na deze openingsalinea van de eerste bijdrage van PLUK 7 niet verder wil lezen, mag dit nummer nu dichtslaan. De geciteerde passage is het begin van De ridder van de spiegels, een verhaal van Antonio Ortuño, uit het Spaans vertaald door Rogier Jacques.
In ons tweede stuk reizen we verder naar het zuiden met Aida Edemariam, die het levensverhaal opschreef van haar Ethiopische grootmoeder. En hoe. Hilde Baccarne, goed thuis in Afrikaanse literatuur, vertaalde hieruit een fragment. De oude vrouw, die dingen heeft meegemaakt waar wij ons nauwelijks een voorstelling van kunnen maken, komt ons heel na te staan.
In de bijdrage van vertaalster Charlotte van Rooden maken we kennis met de jonge Roemeense filmregisseuse en schrijfster Anna Kalimar, die onder meer het komen en gaan op een voetgangersoversteekplaats registreert. Te zeggen dat ze filmisch schrijft is een dooddoener, maar het is wel zo.
In vijfentwintig genummerde vignetjes krijgen we een voorproefje uit Catalogus van de verbeelding van de in 2007 jong overleden Franse fotograaf en beeldend kunstenaar Edouard Levé. De auteur beweegt zich in het grensgebied van beeld en taal, en maakt, zoals vertaler Ruben van Luijk in zijn inleiding schrijft, ‘snapshots in woorden’.
Weleens gehoord van de Engelse schrijfster Elizabeth Fair? Kijk, daar hebben we nou PLUK voor. Ze leefde van 1908 tot 1997 en publiceerde in de jaren vijftig zes romans. Die zijn nu in Engeland herontdekt en Chantal Petit vertaalde een fragment uit het in 2017 heruitgegeven A Winter Away. Heel Brits. En dus vakwerk.
Terug naar Afrika. Florent Couao-Zotti is een hier nog volstrekt onbekende schrijver uit Benin. Maar op eigen continent geldt hij als een grootheid en er zijn inmiddels Engelse, Duitse en Japanse vertalingen van zijn werk verschenen. Marjolijn van Loon vertaalde een fragment uit Les fantômes du Brésil (2006), dat zij omschrijft als ‘de Afrikaanse Romeo en Julia’.
Ronduit intrigerend is de vertaling die Pavle Trkulja maakte van de originele roman Schindlers lift van de Kroatische dichter, toneelschrijver en regisseur Darko Cvijetić. Het decor is een flat in de Bosnische stad Prijedor. In deze flat leefden Serviërs, Bosniërs, Kroaten en anderen vreedzaam samen, tot er in 1992 oorlog uitbrak. In korte hoofdstukjes wordt verteld wat er sindsdien met de mensen is gebeurd. Die krijgen een stem, ook degenen die het niet overleefden.
We eindigen zoals we begonnen zijn, met een tekst uit het Spaans. Irma van Leeuwen vertaalde een fragment uit de dit jaar verschenen roman Formas de estar lejos (manieren om ver weg te zijn) van de Baskische schrijfster Edune Portela. De achtergrond is het zuiden van de VS. Een Baskische en een Amerikaan van Poolse afkomst hebben een langdurige liefdesrelatie, die moeizaam en regelmatig gewelddadig is. We horen een fragment van de vrouw. Ze vertelt, denkt, associeert, analyseert. Je wordt er in meegezogen.
Als extraatje hebben we een niet vertaalde bijdrage opgenomen. ‘Wat had ik in die tijd graag een boek gehad als Alles verandert altijd,’ schrijft vertaalster Laura Watkinson over de periode waarin ze haar eerste voorzichtige schreden zette in het vak. Woorden die tijdens de presentatie van voornoemd boek op 11 oktober bijna letterlijk herhaald werden door haar gerenommeerde collega Jeanne Holierhoek. Om welk boek gaat het? Alles verandert altijd (Universitaire Pers Leuven) is een helder geordende reader over zo ongeveer alle denkbare aspecten van het vertaalvak (het gaat zelfs over geld!). Het boek is in principe bedoeld voor beginners, maar vanwege de vele prikkelende bijdragen van vertalers en vertaalwetenschappers beslist net zo interessant voor ervaren krachten. Wij hebben het voorrecht Laura’s persoonlijke reactie op deze pas verschenen bundel te mogen afdrukken.
De redactie